Aστροφωτογραφία - 11 συμβουλές για να κυνηγήσετε τα άστρα

 

Η αστροφωτογραφία είναι ένα είδος φωτογραφίας που απαιτεί αρκετά εξειδικευμένες γνώσεις και εξοπλισμό.

Του Μάνου Μαλακόπουλου **

Η αστροφωτογραφία στο παρελθόν με αναλογικά μέσα ήταν μια πολύπλοκη διαδικασία. Σήμερα με την αλματώδη ανάπτυξη των ψηφιακών μηχανών και των ρομποτικών στηρίξεων η αστροφωτογραφία έχει γίνει προσιτή σχεδόν σε όλους τους λάτρεις του νυχτερινού ουρανού με εντυπωσιακά αποτελέσματα.

Παρακάτω θα αναλύσουμε 11 βασικά σημεία που πρέπει να έχουμε υπόψιν έτσι ώστε να έχουμε ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα.

1. Το κυνήγι των άστρων

Για την φωτογράφηση βαθέως ουρανού είναι απαραίτητη η χρήση μίας μηχανοκίνητης στήριξης η οποία θα ακολουθεί την φορά του ουρανού.

Η στήριξη αυτή μπορεί να είναι ένας απλός “tracker” τοποθετημένος πάνω σε ένα φωτογραφικό τριπόδι ή μπορεί να είναι μια στιβαρή ισημερινή στήριξη όπου θα τοποθετηθεί επάνω κάποιο τηλεσκόπιο.

Πριν προχωρήσετε στην αγορά μεγάλης στήριξης μπορείτε να αγοράσετε ένα μικρό tracker όπως π.χ το Star Adventurer της Skywatcher, το οποίο προσφέρει εύκολη συναρμολόγηση πάνω σε ένα φωτογραφικό τριπόδι.

Η μικρή αυτή φορητή στήριξη σε συνδυασμό με μια πολική ευθυγράμμιση ακριβείας και έναν τηλεφακό έως περίπου 200mm σας επιτρέπει να έχετε μεγάλες εκθέσεις έως και 180 δευτερόλεπτα, με σταθερά και στρόγγυλα άστρα στο ευρύ ουράνιο φωτογραφικό πεδίο.

2. Βαθύ κόκκινο

Εάν θέλετε να ασχοληθείτε στα σοβαρά με την αστροφωτογραφία θα πρέπει να κάνετε κάποιες μετατροπές στην DSLR σας.

Όλες οι Dslr έχουν μπροστά από τον αισθητήρα ένα φίλτρο αποκοπής της υπέρυθρης ακτινοβολίας. Αντικαθιστώντας το εργοστασιακό με κάποιο ειδικό φίλτρο μεγαλύτερου εύρους στην υπέρυθρη ακτινοβολία μας δίνεται η δυνατότητα να αποτυπώσετε νεφελώματα, γαλαξίες και τον δικό μας “milkyway”με περισσότερο και βαθύτερο κόκκινο.

Στο εξωτερικό υπάρχουν εταιρείες όπως η JTWAstronomy και η Teleskop-express που αναλαμβάνουν να μετατρέψουν μία κανονική DSLR σε μια DSLR για αστροφωτογραφίες.

Εναλλακτικά μπορείτε να αγοράσετε κάποια έτοιμη DSLR για αστροφωτογραφίσεις, όπως οι Nikon D810a και Canon 60Da.

 

3. Πάρτε τα βουνά

Η νυχτερινή φωτογράφιση βαθέως ουρανού απαιτεί όσο το δυνατό σκοτεινότερο ουρανό.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η ανεξέλεγκτη φωταγώγηση των πόλεων λειτουργεί αποτρεπτικά για την αστροφωτογραφία. Ένας ακόμα παράγοντας φωτορύπανσης είναι η σελήνη.

Τις ασέληνες νύχτες λοιπόν αναζητήστε στο Lightpollutionmap τον κοντινότερο σε εσάς προορισμό μακριά από τα φώτα της πόλης και πάρτε τις θάλασσες και τα βουνά!

 

4. Σωστή Εστίαση, ξεχάστε το autofocus

Εάν επιθυμείτε να έχετε μια αστροφωτογραφία με κοφτερά αστέρια και λεπτομέρεια στην φωτογραφία σας, πρέπει να εστιάσετε με μεγάλη ακρίβεια.

Στο σκοτεινό ουρανό είναι σχεδόν ανέφικτη η χρήση της αυτόματης εστίασης. Για αυτό το λόγο ενεργοποιήστε το liveview της μηχανής μας, βάλτε το μέγιστο ISO και ανοίξτε όσο το δυνατό περισσότερο το διάφραγμα του φακού. Στην συνέχεια βρείτε ένα φωτεινό αστέρι μεσαίου μεγέθους και με την βοήθεια της manual εστίασης του φακού ή του συστήματος εστίασης του τηλεσκοπίου εστιάστε μέχρι το αστέρι να γίνει όσο το δυνατό μικρότερο σε διάμετρο.

Να έχετε υπόψιν σας ότι θα πρέπει ανά τακτά χρονικά διαστήματα να ελέγχετε την εστίαση καθώς οι φακοί και τα τηλεσκόπια επηρεάζονται άμεσα από τις μεταβολές της θερμοκρασίας.

 

5. Ρυθμίσεις κάμερας και ιντερβαλόμετρο

Για να έχετε το επιθυμητό αποτέλεσμα στην αστροφωτογραφία με DSLR θα πρέπει να ρυθμίσετε σωστά την μηχανή σας.

Φωτογραφίστε πάντα σε RAW και με μέγιστο ISO 1600 (εάν το αντικείμενο είναι φωτεινό μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και ISO 800).

Απενεργοποιήστε την αυτόματη αποθορυβοποίηση καθώς και το live view για εξοικονόμηση ενέργειας της μπαταρίας.

Χρησιμοποιήστε πάντα ιντερβαλόμετρο για να προσδιορίσετε τον αριθμό των λήψεων και για να προγραμματίσετε τον χρόνο έκθεσης (καλό θα είναι να κυμαίνεται από 30 έως 180 δευτερόλεπτα).

 

6. Επιλογή κατάλληλου Φακού

Θα πρέπει να αποφεύγετε την χρήση φθηνών φακών καθώς επίσης και zoom φακών.

Ένας γρήγορος φακός με σταθερό εστιακό μήκος και μέγιστο διάφραγμα από f/1.4 έως f/2.8, λόγω των ελάχιστων και ποιοτικότερων οπτικών στοιχείων του, παρουσιάζει ελάχιστο χρωματικό σφάλμα καθώς και μειωμένο βινιετάρισμα στα άκρα της φωτογραφίας.

Παρόλα αυτά ακόμα και αυτοί οι φακοί σε μέγιστα ανοιχτά διαφράγματα παρουσιάζουν ακόμη και αστιγματισμό οπότε επιλέξτε 2-4 stops πιο κλειστό διάφραγμα από το μέγιστο ανοιχτό για να βελτιώσετε την λήψη σας.

 

7. Μελετάμε τον στόχο μας

Όταν εκτελείτε κάποια αστροεξορμιση πάντα πρέπει να έχετε επιλέξει και μελετήσει τον φωτογραφικό σας στόχο από πριν.

Καθώς η γη γυρίζει, σε κάθε εποχή οι στόχοι που μπορείτε να φωτογραφίσετε είναι διαφορετικοί και συγκεκριμένοι αρά λοιπόν καλό είναι να έχετε έναν ουράνιο χάρτη σε μορφή λογισμικού, όπως το Stelarium.

Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να κάνετε μια ερευνά στον εικονικό ουράνιο θόλο, τοποθετώντας στο πρόγραμμα την ημερομηνία και την ώρα που θα φωτογραφίετε και εφόσον επιλέξετε τον στόχο να μελετήσετε στο διαδίκτυο φωτογραφίες του αλλά και τις ιδιαιτερότητες του (μια αρίστη πηγή είναι το Astrobin).

8. Ας μιλήσουμε για…Stacking

Εφόσον επιλέξατε την κατάλληλη τοποθεσία, έχετε στήσει σωστά τον εξοπλισμό σας και έχει ξεκινήσει η διαδικασία των λήψεων, παρατηρείτε για παράδειγμα ότι στις φωτογραφίες σας με χρόνο έκθεσης τα 180 δευτερόλεπτα, εμφανίζονται μόνο κάποια αστέρια, αρκετός θόρυβος και ίσως αχνά ο επιλεγμένος στόχος.

Για να αποφύγετε κάτι τέτοιο και βελτιώσετε το λεγόμενο signal to noise θα πρέπει να κάνετε πολλές λήψεις των 180 δευτερολέπτων και στη συνέχεια με ένα ειδικό πρόγραμμα όπως το Deepskystacker να πραγματοποιήσετε μια μίξη όλων αυτών των φωτογραφιών (το λεγόμενο stacking).

 

9. Επεξεργασία με μέτρο

Η αστροφωτογραφια είτε εργάζεστε στο Adobe Photoshop είτε στο Pixinisight (λογισμικό αποκλειστικά για την αστροφωτογραφία) θέλει μέτρο και όχι υπερβολές.

Προσπαθήστε να έχετε ένα αποτέλεσμα με εξισορροπημένο υπόβαθρο, σωστή απεικόνιση των χρωμάτων του στόχου και τον αστεριών.

10. Δικτυωθείτε με ομοιοπαθείς

Αναζητείστε τον κοντινότερο σε εσάς σύλλογο αστρονομίας.

Εκεί σίγουρα θα ανακαλύψετε άτομα που τρέφουν το ίδιο πάθος με εσάς.

Ενημερωθείτε για τυχόν σεμινάρια και μαθήματα που πραγματοποιούνται και ακολουθήστε τις αστροεξορμήσεις που διοργανώνουν συχνά. Σίγουρα θα μάθετε πολλά!

11. Αναρτήστε τις φωτογραφίες σας.

Ένας τρόπος για να βελτιώσετε τις ικανότητες σας στην αστροφωτογραφία είναι να δημοσιεύσετε τις εικόνες σας στο διαδίκτυο, σε φόρουμ και groups που έχουν δημιουργηθεί αποκλειστικά για αστροφωτογράφους, αναζητώντας γνώμες και απόψεις.

Επίσης σε αυτούς τους χώρους θα ανακαλύψετε άρθρα και αναρτήσεις από μέλη για νέες τεχνικές λήψης και επεξεργασίας.

 

Ο αρθρογράφος

** Ο Μάνος Μαλακόπουλος γεννήθηκε το 1981 στην Θεσσαλονίκη. Είναι επαγγελματίας κινηματογραφιστής ενώ τον ελεύθερο χρόνο ασχολείται με την αστροφωτογραφία και την φωτογραφία τοπίου. Αστροφωτογραφιες του έχουν δημοσιευθεί τιμητικά σε διεθνή περιοδικά καθώς και σε διαδικτυακούς ιστότοπους.

 

ΠΗΓΗ. pttl.gr