“Ο Μύθος του Σίσυφου” του Αλμπέρ Καμύ

 

Θα ήταν δυνατό ένας άνθρωπος, ο οποίος είναι αιώνια καταδικασμένος, να κουβαλάει έναν βράχο μέχρι την κορυφή ενός βουνού, να είναι ευτυχισμένος; 

«Πρέπει να φανταστούμε το Σίσυφο ευτυχισμένο», γράφει ο Γάλλος φιλόσοφος και πατέρας του παραλόγου, Άλμπερ Καμύ. 

Στο δοκίμιο “Ο Μύθος του Σίσυφου” , μέσα από έναν παράλογο ήρωα, ο συγγραφέας θίγει το ζήτημα της ανθρώπινης ύπαρξης. Οι άνθρωποι αναζητούν το νόημα της, όμως ο άθλιος κόσμος αδυνατεί να δώσει.

Ο Συγγραφέας

O Αλμπέρ Καμύ (1913-1960), γάλλος μυθιστοριογράφος, θεατρικός συγγραφέας, και δοκιμιογράφος, τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ το 1957. 

Γεννήθηκε στο Μοντοβί της Αλγερίας και πέθανε στο Σανς της Γαλλίας, μαζί με τον εκδότη του Μισέλ Γκαλιμάρ, σε τροχαίο δυστύχημα. 

Ιδρυτής του “Theatre du Travail” (1935), για το οποίο δούλεψε ως σκηνοθέτης, διασκευαστής, ηθοποιός και θεωρητικός, χρωστά σχεδόν εξίσου τη φήμη του στα μυθιστορήματά του “Ο Ξένος” και “Η Πανούκλα”, όσο και στα θεατρικά του έργα “Καλιγούλας”, “Οι δίκαιοι” αλλά και στα φιλοσοφικά του δοκίμια “Ο μύθος του Σισσύφου”, “Ο επαναστατημένος άνθρωπος”.

Ο μύθος

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Σίσυφος είναι αιώνια καταδικασμένος από τον θεό Δία, να μεταφέρει έναν βράχο μέχρι την κορυφή ενός βουνού. 

Φθάνοντας στην κορυφή, ο βράχος κατρακυλούσε προς τα κάτω και το μαρτύριο του Σίσυφου ξεκινούσε πάλι από την αρχή. Αυτή η αιώνια καταδίκη, η άνευ νοήματος επανάληψη, αποτελεί το ακριβές παράδειγμα της ματαιότητας.

παράλογο

Ο Σίσυφος βρίσκεται παγιδευμένος στην ατέρμονη τιμωρία του. Πρόκειται επομένως για έναν δυστυχισμένο ήρωα. Ένας άνθρωπος, καταδικασμένος στην κενοδοξία, αδυνατεί να οραματιστεί το μέλλον του και ως συνέπεια στερείται την ουσία της ύπαρξης. 

Κάθε προσπάθεια του ανθρώπου αποσκοπεί σε ένα καλύτερο μέλλον. Όταν εκείνο παραμένει ανεκπλήρωτο ή διαφέρει από αυτό που το άτομο φιλοδοξεί, τότε το παρόν δεν έχει καμία σημασία. 

Δημιουργείται  επομένως  μια αντίφαση, είναι στη μοίρα του ανθρώπου να αποδέχεται την παροδικότητα και ταυτόχρονα να μην την αποδέχεται. Ο παραλογισμός της ύπαρξης, ωθεί τον άνθρωπο σε αδιέξοδο, στην απόλυτη δυστυχία, οδηγώντας τον πολλές φορές στην απόγνωση και σε ακραίες λύσεις.

Το παράλογο

 

Το παράλογο στο έργο του Γάλλου φιλοσόφου έγκειται στο γεγονός ότι θεωρεί τον Σίσυφο ευτυχισμένο. 

Γιατί ο φιλόσοφος καταλήγει σε αυτήν την παράλογη δήλωση; 

Για να το δικαιολογήσει αναφέρεται στο παράδειγμα του θανάτου. Εξηγεί πως, η συνειδητοποίηση του θανάτου οδηγεί στη ματαίωση κάθε στόχου, στην απόλυτη άρνηση και στασιμότητα, η οποία έπειτα από κάποιο σημείο ωθεί το άτομο προς την αυτοκτονία. 

Ο Καμύ απορρίπτει την αυτοκτονία ως λύση, όπως και ο Σίσυφος αρνείται να υποταχθεί σε θεούς, καταλήγοντας σε ένα συμπέρασμα, τη συμφιλίωση με το παράλογο.

Σύμφωνα με το δοκίμιο, ο παραλογισμός κάνει την ύπαρξη ανεκτή, νικώντας με αυτόν τον τρόπο την στασιμότητα και την αποστασιοποίηση από τη ζωή. 

Συγκεκριμένα, ο άνθρωπος, για τον Καμύ, δε μπορεί να ελπίζει σε ένα ευοίωνο μέλλον, επαναστατεί και συμφιλιώνεται με το παράλογο, δεν στηρίζεται στην ελπίδα αλλά, ζει με πάθος κάθε στιγμή της ζωής του, μέσα στις αντιξοότητες της καθημερινότητας.

Ο Σίσυφος συμβιβάζεται με τη μοίρα του και και ταυτίζει την τιμωρία του με το σκοπό του, απαξιώνοντας έτσι την θεία ποινή που του έχει επιβληθεί. Ως παράλογος ήρωας, αντί να θεωρεί τον εαυτό του αιώνια δυστυχισμένο, εκείνος αναγάγει το έργο του σε αυτοσκοπό, που νοηματοδοτεί την ύπαρξή του.

Η σισύφεια ευτυχία είναι με άλλα λόγια, δημιούργημα του ανθρώπου που είναι παθιασμένος με τη ζωή που απολαμβάνει την κάθε στιγμή, που επαναστατεί και συμμαχεί με το παράλογο…

 

ΠΗΓΗ. dromospoihshs