O Leonardo da Vinci θεωρείται ο κορυφαίος Ιταλός καλλιτέχνης της Αναγέννησης. Μια ιδιοφυής προσωπικότητα η οποία δημιούργησε πολύτιμα έργα στην ιστορία της τέχνης, από τα πιο αναγνωρίσιμα και αναπαραχθέντα έργα ζωγραφικής που υπάρχουν.
Τα έργα του είναι παγκοσμίου φήμης, όπως το Salvator Mundi, η Mona Lisa και ο Μυστικός Δείπνος.
Πέρα από τα δημιουργήματά του, θαυμάζεται επίσης για τις εμπνευσμένες παρατηρήσεις και τις ιδέες του σε διάφορα σημειωματάρια που έχουν συγκεντρωθεί σήμερα σε διάφορους κώδικες.
Από την εξέταση της πτήσης ενός πουλιού μέχρι το σχεδιασμό πολεμικών μηχανών για τους εργοδότες του, απαθανάτισε την πραγματικότητα και τη φαντασία σε μαγευτικά σχέδια με μελάνι. Λεπτομερείς γραφές με καθρέφτη συνοδεύουν αυτά τα σχέδια, τις σκέψεις και τα πειράματά του που απλώνονται από σελίδα σε σελίδα. Όταν έβλεπε κάτι που δεν ήξερε, ρωτούσε.
Ό,τι δεν μπορούσε να εξηγηθεί από τους άλλους, το εξέταζε και πειραματιζόταν.
Είτε ήταν τέχνη είτε μουσική, επιστήμη ή μαθηματικά, ο Leonardo Da Vinci δεν έκανε καμία διαφοροποίηση μεταξύ όλων αυτών των τομέων της ζωής. Τα μελέτησε όλα με μια άκραία περιέργεια, συνέπλεξε όλους τους κλάδους όπως έκρινε σκόπιμο για να δημιουργήσει έργα που μας έμειναν για πάνω από μισή χιλιετία.
Tα πρώτα χρόνια
Γεννήθηκε το 1452 στην πόλη Vinci. Η μητέρα του ήταν η Katerina -μια νεαρή αγρότισσα- και ο πατέρας του Piero da Vinci ήταν συμβολαιογράφος. Αν και γεννήθηκε εκτός γάμου, ο νεαρός Leonardo είχε καλή μεταχείριση από την οικογένεια του πατέρα του.
Αν δεν υπήρχε η συντεχνία του Piero που απέρριπτε την ιδιότητα μέλους νόθων παιδιών, ο Leonardo θα μπορούσε να ακολουθούσε τα βήματα του πατέρα του για να γίνει συμβολαιογράφος – όπως είχαν ήδη κάνει πέντε γενιές των ανδρών της οικογένειας.
Ο Leonardo δεν τα πήγαινε καλά ακόμη και σε ένα άτυπο τοπικό σχολείο. Δεν ήταν καλός μαθητής, είχε διάσπαση προσοχής και προτιμούσε κατά πολύ την αυτοκατευθυνόμενη μελέτη από τους περιορισμούς μιας τάξης.
Εργαστήριο του Verrocchio
Όταν ήταν 14 ετών ο Leonardo, ο πατέρας του τού εξασφάλισε μια θέση στο εργαστήριο του Andrea del Verrocchio, γνωστού ζωγράφου και γλύπτη στη Φλωρεντία. Εκτός από την προσωπική του δουλειά, διάσημοι καλλιτέχνες της εποχής όπως ο Botticelli και ο Ghirlandaio συνδέθηκαν επίσης με το στούντιο, έχοντας μαθητεύσει εκεί.
Σε ένα τέτοιο περιβάλλον, ο Leonardo βελτίωσε τις τεχνικές του και μπήκε στον κόσμο της εμπορικής τέχνης.
Όταν έφυγε από το εργαστήριο μετά από επτά χρόνια μαθητείας, ο Leonardo είχε ήδη κερδίσει τη φήμη για τις δεξιότητες και το ταλέντο του.
Ο Vassari, ένας σύγχρονος βιογράφος διάσημων καλλιτεχνών, αφηγείται μια ιστορία της ικανότητας του Leonardo με τη ζωγραφική, εντυπωσιάζοντας τόσο πολύ τον δάσκαλό του που ο Verrocchio άφησε το πινέλο του και ορκίστηκε να μην ζωγραφίσει ποτέ ξανά. Ενώ η αλήθεια της ιστορίας είναι αβέβαιη, ο Verrocchio του ανέθετε όλο και περισσότερα έργα καθώς πλησίαζε στο τέλος της μαθητείας του.
Ο τελειομανής Leonardo
Ο Leonardo Da Vinci ήταν ιδιαίτερα τελειομανής, αφιέρωσε πολύ χρόνο στις παραγγελίες του και απέρριψε εκείνες που δεν τον ενδιέφεραν πλέον. Του άρεσε να πειραματίζεται και επέλεγε έργα που είχε τη διάθεση να δημιουργήσει. Κάποια στιγμή, όταν ο πατέρας του προσπάθησε να τον δεσμεύσει με συμβόλαιο με ένα τοπικό μοναστήρι για να τους ζωγραφίσει κάποιο έργο, δεν δέχτηκε να το πραγματοποιήσει.
Στη δεκαετία του 1500, ξεκίνησε τη μελέτη του για το ανθρώπινο σώμα με την ανατομία πτωμάτων και προχώρησε σε μια συνεργασία με έναν γιατρό ονόματι Marcantonio della Torre. Ενώ ήταν ένα φρικτό εγχείρημα που αποδοκιμάστηκε, τον οδήγησε σε μερικές από τις πιο όμορφες ανατομικές μελέτες που γνωρίζουμε σήμερα.
Ο Leonardo ήταν αμείλικτος στην προσπάθειά του να κατανοήσει το ανθρώπινο σώμα, τους μύες που το τροφοδοτούσαν, τα νεύρα και τα όργανα που του επέτρεπαν να κινηθεί. Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι αν τα σχέδιά του είχαν δημοσιευτεί εκείνη την εποχή, θα είχαν συμβάλει πολύ στον τομέα της ιατρικής.
Παρόλο που δεν ήταν γρήγορος ζωγράφος, με μόνο 15 ολοκληρωμένους πίνακες και μερικούς ημιτελείς που μας έχουν απομείνει σήμερα, ο Leonardo Da Vinci δημιούργησε έναν απίστευτο όγκο γραφής που θα δημοσιευόταν σε διάφορες πραγματείες και έγγραφα μετά το θάνατό του – περίπου 13.000 σελίδες.
Το 1515, ο Φραγκίσκος Α΄ της Γαλλίας ανακατέλαβε το Μιλάνο όπου κατοικούσε ο Leonardo. Ο βασιλιάς τον θαύμασε πολύ και του πρόσφερε έναν τόπο διαμονής τον επόμενο χρόνο στη Γαλλία. Ο κορυφαίος δημιουργός θα παρέμενε εκεί τα τελευταία χρόνια της ζωής του, δουλεύοντας κατά διαστήματα λόγω κακής υγείας μέχρι που το τέλος του ήρθε 1519.
Το ακριβότερο έργο όλων των εποχών
Salvator Mundi (περίπου 1500)
Ο Leonardo Da Vinci παρέμεινε σε μεγάλο βαθμό διάσημος από τον θάνατό του πριν από 504 χρόνια. Δυστυχώς, τα αρχεία που αφορούν στην πώληση και το εμπόριο των έργων του δεν είναι πάντα σαφή ή ακριβή λόγω του χρόνου. Μέχρι στιγμής, έχουν πουληθεί μόνο δύο γνωστοί πίνακές του τον περασμένο αιώνα.
Ο πίνακας Leonardo da Vinci που απεικονίζει τον Σωτήρα του Κόσμου κρύβει μια μελοδραματική ιστορία καθώς αμφισβητήθηκε ότι είναι δικό του έργο, ωστόσο πολλά στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι ανήκει τελικά στον κορυφαίο καλλιτέχνη.
Στη ζωγραφική του, ο καλλιτέχνης παρουσιάζει τον Χριστό όπως χαρακτηρίζεται στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη 4:14: “Και είδαμε και μαρτυρούμε ότι ο Πατέρας έστειλε τον Υιό του ως Σωτήρα του Κόσμου”. Ο Χριστός κοιτάζει σταθερά τον θεατή, με λίγα γένια και καστανόξανθα δαχτυλίδια στα μαλλιά.
Με το δεξί του χέρι υψωμένο για να ευλογίσει και το αριστερό του χέρι να κρατά μια σφαίρα (που συχνά θεωρείται σταυρός) γνωστή ως globus cruciger- που πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύει τους ουρανούς. Η σφαίρα εξετάστηκε από κάποιους που δήλωσαν ότι η ημιδιαφανής κρυστάλλινη σφαίρα θα αλλοίωνε τα ρούχα του Χριστού. Μέχρι εκείνη τη στιγμή το πρόσωπο και τα μαλλιά του Χριστού ήταν ζωγραφισμένα με έντονα χρώματα. Η μορφή του Σωτήρα του Κόσμου, κοιτάζει μπροστά και είναι ντυμένος με ρόμπα της Αναγέννησης.
Λέγεται ότι ο Leonardo da Vinci ζωγράφισε τον εν λόγω πίνακα για τον βασιλιά Λουδοβίκο XII της Γαλλίας και τη σύζυγό του, Anne της Μεγάλης Βρετανίας. Το πιθανότερο είναι να του ανατέθηκε μετά τις κατακτήσεις του Μιλάνου και της Γένοβας.
Το έργο θεωρήθηκε ταυτόχρονα ότι καταστράφηκε. Ο πίνακας εξαφανίστηκε από το 1763 έως το 1900, όταν αγοράστηκε από τον Sir Charles Robinson ως έργο του Bernardino Luini, οπαδού του Leonardo. Στη συνέχεια εμφανίστηκε στον οίκο δημοπρασιών Sotheby`s στην Αγγλία το 1958 όπου πωλήθηκε για 45 £ – περίπου 125 δολάρια εκείνη την εποχή. Στη συνέχεια εξαφανίστηκε ξανά μέχρι να αγοραστεί σε έναν μικρό αμερικανικό οίκο δημοπρασιών το 2005.
Όπως πολλά από τα σωζόμενα έργα του Leonardo , έτσι και ο πίνακας δεν ήταν σε άριστη κατάσταση όταν επανεμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Απαιτούσε εκτεταμένη αποκατάσταση. Παρόλο που υπάρχουν σεβαστοί ειδικοί στην τέχνη της Αναγέννησης που αμφισβητούν την απόδοση του πίνακα στον συγκεκριμένο καλλιτέχνη , πωλήθηκε σε δημοπρασία στο Christie`s στη Νέα Υόρκη τον Νοέμβριο του 2017 για 450.312.500 δολάρια, μια νέα τιμή ρεκόρ για ένα έργο τέχνης.
Ιδιοκτήτης του πίνακα λέγεται ότι είναι ο διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας, Mohammed bin Salman (MBS). Το έργο πωλήθηκε ως αυθεντικός Leonardo da Vinci και είχε ονομαστεί «η αρσενική Mona Lisa».
Λίγο καιρό αργότερα, το περίφημο Λούβρο του Abu Dhabi ανακοίνωσε την έκθεση του πίνακα. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προσελκύσει χιλιάδες επισκέπτες στη Σαουδική Αραβία αλλά και στο μουσείο της χώρας.
Ωστόσο, όλα έδειξαν ότι δεν ήταν κατάλληλη η εποχή να συμβεί αυτό, αφού συνέπεσε με τον διεθνή σάλο εξαιτίας της δολοφονίας του Jamal Ahmad Khashoggi μέσα στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη, από ομάδα Σαουδαράβων πρακτόρων, στις 2 Οκτωβρίου 2018. Όσο για τις αποκαλύψεις γύρω από το έγκλημα, αμαύρωσαν και την εικόνα του διαδόχου του θρόνου, πρίγκιπα Mohammed bin Salman.
Εύλογο ήταν το Υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού της χώρας να αναβάλει την πολυαναμενόμενη έκθεση-παρουσίαση του έργου. Η ανακοίνωση στα σόσιαλ μίντια ανέφερε πως “διευκρινίσεις θα δοθούν σύντομα”, χωρίς να δωθούν ποτέ περαιτέρω εξηγήσεις.
Καθώς ο πίνακας του Da Vinci θεωρείται το ακριβότερο έργο στον κόσμο, το μουσείο του Λούβρου το ζήτησε για μια μεγάλη έκθεση με αφορμή τα 500 χρόνια από το θάνατο του κορυφαίου ζωγράφου.
Η απάντηση των ιδιοκτητών είναι τελικά αρνητική. Κι αυτό το γεγονός όπως και οι διάφορες θεωρίες συνωμοσίας για το αν τελικά ο πίνακας είναι έργο του Da Vinci, κάνει την ιστορία του πίνακα να μοιάζει με αστυνομικό μυθιστόρημα.
Οι ειδικοί εξακολουθούν να διίστανται ως προς την απόδοσή του. Υπάρχουν αρκετά αντίγραφα του πίνακα, ζωγραφισμένα από μαθητές και οπαδούς του Leonardo, αλλά εξακολουθεί να υπάρχει αμφιβολία για το αν αυτό το συγκεκριμένο κομμάτι είναι το πρωτότυπο ή πόσο από αυτό ήταν πραγματικά δουλεμένο από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.
Επί του παρόντος, ο Salvator Mundi κατέχει την πρώτη θέση στη λίστα με τους πιο ακριβούς πίνακες που έχουν πουληθεί ποτέ και πρόκειται να εκτεθεί σε ένα πολιτιστικό κέντρο στη Σαουδική Αραβία μετά την ολοκλήρωση του κέντρου.
Τα διάσημα έργα του Leonardo Da Vinci
Mona Lisa
Ενώ πολλά από τα έργα του Da Vinci είναι γνωστά, το πιο διάσημο από αυτά είναι πιθανώς η Mona Lisa. Υπάρχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με το γιατί αυτός ο πίνακας, από όλα τα έργα του, έχει συγκεντρώσει τέτοιο ενδιαφέρον στη λαϊκή φαντασία.
Τι είναι αυτό που την κάνει να ξεχωρίζει; Το αινιγματικό της χαμόγελο, η δεξιοτεχνική απόδοση και η ονειρική μουντότητα του όμορφα δουλεμένου τοπίου που τυλίγεται πίσω της θα μπορούσαν να είναι η απάντηση.
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι δεν θεωρήθηκε ο πιο ξεχωριστός πίνακας του δημιουργού μέχρι την κλοπή και την επακόλουθη επιστροφή του στο Λούβρο στις αρχές του 1900, και όταν έγιναν αμέτρητα αντίγραφα και παρωδίες του, εδραιώνοντας τη φήμη του στη σημερινή ποπ κουλτούρα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι υποτιμάται τη δεξιοτεχνία και η ομορφιά του πίνακα. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι πρόκειται για ένα καινοτόμο έργο στην εποχή της για τη χρήση του χρώματος, του sfumato και της σύνθεσης. Είναι ένα θρυλικό αριστούργημα που έχει επιβιώσει 500 χρόνια.
Ο Μυστικός Δείπνος
Ένα άλλο έργο που είναι σχεδόν το ίδιο διάσημο είναι ο Μυστικός Δείπνος, μια σκηνή που ανατέθηκε στον Leonardo στην τραπεζαρία του μοναστηριού της Santa Maria delle Grazie.
Ο Μυστικός Δείπνος που έγινε γνωστός ευρέως όταν ολοκληρώθηκε για πρώτη φορά είναι, δυστυχώς, ένα από τα έργα του που δεν διατηρήθηκαν στον χρόνο. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην πειραματική διαδικασία με την οποία το ζωγράφισε – μια μαρτυρία για τη δημιουργικότητα και την αφοσίωσή του προς την τελειότητα, αλλά και μια υπενθύμιση του πώς η εν λόγω δημιουργικότητα δεν λειτουργούσε πάντα.
Οι ιταλικές τοιχογραφίες της εποχής αποτελούνταν από χρωστική ουσία ζωγραφισμένη σε υγρή βάση, διασφαλίζοντας ότι το χρώμα ήταν καλά δεμένο στην επιφάνεια και θα διαρκούσε εκατοντάδες χρόνια. Στην επιδίωξή του για μια φωτισμένη ματιά στη ζωγραφική και μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ό,τι θα επέτρεπαν οι παραδοσιακές τεχνικές νωπογραφίας, ο Leonardo επέλεξε να ζωγραφίσει σε στεγνή βάση. Αυτό δυστυχώς σήμαινε ότι το χρώμα άρχισε να ξεφλουδίζει μέσα σε λίγα χρόνια. Ο χρόνος, η παραμέληση και ο σκόπιμος βανδαλισμός κατέστρεψαν τον πίνακα μέχρι που τελικά αποκαταστάθηκε στη σημερινή του κατάσταση τη δεκαετία του 1990.
Lady with an Ermine
Ένα από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της δυτικής τέχνης, η “Lady with an Ermine” (Κυρία με ερμίνα) του Leonardo da Vinci, κρύβει μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ιστορία. Παρουσιάζει τη Cecilia Gallerani (περίπου 1473-1536). Μια νέα, όμορφη και ταλαντούχα γυναίκα, ιδιαίτερα στους τομείς της μουσικής και της λογοτεχνίας, η οποία μπήκε στην Αυλή του Μιλάνου και έγραψε ποίηση, δυστυχώς άγνωστη σήμερα.
Ήταν το φως της ιταλικής γλώσσας. Οι σύγχρονοί της τη συνέκριναν με διάσημες γυναίκες της αρχαιότητας, την αποκαλούσαν ακόμη και νέα Σαπφώ. Όλα αυτά προσέλκυσαν τον Ludovico Sforza, τον δούκα του Μιλάνου, στην σαγηνευτική Cecilia Gallerani.
Η διάσημη λευκή ερμίνα είναι στην πραγματικότητα μια αναφορά στον Λουδοβίκο, ο οποίος παρασημοφορήθηκε με το Ναπολιτάνικο Τάγμα της Ερμίνας το 1488 από τον Φερδινάνδο Α`, Βασιλιά της Νάπολης, ως εκ τούτου, αναφέρθηκε επίσης ως Λευκή Ερμίνα (Ermellino Bianco). Ο Λουδοβίκος και η Cecilia έγιναν εραστές, αλλά για να εκπληρώσει κάποιες πολιτικές ευθύνες, παντρεύτηκε τη Βεατρίκη ντ` Εστ τον Ιανουάριο του 1491.
Τον Μάιο του ίδιου έτους, η Cecilia γέννησε τον γιο του, Καίσαρα. Περιορισμένος από τη σύζυγό του, ζήτησε από τη Cecilia να φύγει από την Αυλή και, πλούσια προικισμένη, την πάντρεψε με τον Lodovico Carminati de Brambilla, τον κόμη Bergamini. Πιστεύεται ότι όταν έφυγε πήρε το πορτρέτο μαζί της. Αυτό αποδεικνύεται από μια επιστολή που της απηύθυνε η Isabella d`Este, η μαρκιονίστρια της Μάντοβα, το 1498, ζητώντας να της δοθεί δανεικός.
Μετά το θάνατο της Cecilia, το πορτρέτο εξαφανίστηκε για αρκετούς αιώνες προτού ξαναεμφανιστεί στην Πολωνία το 1800. Για χρόνια, εσφαλμένα θεωρούνταν ότι μοιάζει με τη λεγόμενη «Belle Ferroniere», μια φημισμένη ερωμένη του βασιλιά Φραγκίσκου Α. Αυτό αποδεικνύεται από την επιγραφή LA BELLE FERONIERE / LEONARD D`AWINCI στην επάνω αριστερή γωνία δίπλα στο επώνυμο του καλλιτέχνη, το οποίο γράφεται με τον πολωνικό τρόπο.
Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη την πολωνική ιστορία του 20ου αιώνα, είναι εκπληκτικό ότι ο πίνακας επιβίωσε πραγματικά. Ταξιδεύοντας μεταξύ Πολωνίας και Γερμανίας κατά τη διάρκεια της κατοχής της Πολωνίας, ο εν λόγω πίνακας επέζησε ως εκ θαύματος από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το 1939, μετά τη ναζιστική εισβολή στην Πολωνία, βρέθηκε το αποτύπωμα ενός στρατιώτη των SS. Τώρα, το “Lady with an Ermine”είναι ασφαλής στο Μουσείο Czartoryski στην Κρακοβία.
Ο Γάλλος επιστήμονας Pascal Cotte πέρασε τρία χρόνια σε μια έρευνα που το 2014 αποκάλυψε ότι ο Leonardo ζωγράφισε το έργο όχι μόνο σε ένα, αλλά σε τρία σαφώς διαφοροποιημένα στάδια. Η πρώτη του εκδοχή ήταν ένα απλό πορτρέτο, χωρίς ζώο. Στη δεύτερη προσπάθεια, ο ζωγράφος συμπεριέλαβε μια μικρή γκρίζα ερμίνα. Στο τρίτο και τελευταίο στάδιο, το ζώο μεταμορφώθηκε σε μια μεγάλη λευκή ερμίνα.
ΠΗΓΗ. filoitexnisfilosofias
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου